Γράφει η Μαρία Ν. Σιμάσκου, MD, Χειρούργος Ωτορινολαρυγγολόγος παίδων και ενηλίκων

 

 

 

Πολλά βρέφη τις πρώτες μέρες της ζωής τους φτερνίζονται τακτικά, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι έχουν αρρωστήσει ή ότι έχουν αλλεργίες. Το φτέρνισμα είναι φυσιολογικό στα νεογέννητα και δε χρειάζεται να ανησυχείτε, εκτός κι αν συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα, όπως πυρετός και έντονη ρινική συμφόρηση με βλέννες παχύρευστες. Το φτέρνισμα είναι ένα φυσιολογικό αντανακλαστικό καθαρισμού της μύτης του, ώστε να διώξει ότι μπορεί να ερεθίζει τον ευαίσθητο ακόμα ρινικό βλεννογόνο του, όπως αιωρούμενα σωματίδια, μικρόβια ακόμα και τις ίδιες του τις βλέννες όταν συσσωρεύονται.

 

 

H οξεία μέση ωτίτιδα (ΟΜΩ φλεγμονής του μέσου ωτός) είναι μια πάθηση από την οποία υποφέρει τουλάχιστον το 60% των παιδιών στους 6 μήνες και περίπου το 80% τον πρώτο χρόνο. Το 75% των περιπτώσεων οξείας μέσης ωτίτιδας συμβαίνουν σε παιδιά κάτω των 10 ετών. Συχνότερη εποχή εμφάνισης της νόσου είναι οι χειμερινοί μήνες. Συνήθως οφείλεται σε ένα κοινό κρυολόγημα, μια γρίπη, απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας, λόγω υπερτροφίας των αδενοειδών εκβλαστήσεων στο ρινοφάρυγγα (κρεατάκια) ή μια αλλεργία. Οι βασικοί λόγοι για τον οποίο η μέση ωτίτιδα εμφανίζεται τόσο συχνά στα παιδιά είναι οι εξής:

 

- Τα παιδιά δεν μπορούν ακόμη να φυσήξουν τη μύτη τους, ούτε να αποβάλλουν τη βλέννα.

 -Η ευσταχιανή σάλπιγγα που συνδέει το πίσω μέρος της μύτης (ρινοφάρυγγας) με το μέσο αυτί είναι ένας στενός σωλήνας και έχει την φυσιολογική λειτουργία να ανοιγοκλείνει κυρίως στην κατάποση, ανανεώνοντας έτσι τον αέρα και εξισώνοντας την πίεση μεταξύ της κοιλότητας του μέσου ωτός και το εξωτερικό περιβάλλον, ώστε να λειτουργεί φυσιολογικά το αυτί μας. Στα νεογνά και τα παιδιά όμως, είναι ανώριμη, μικρού μεγέθους και έχει οριζόντια θέση (στους ενήλικες έχει κλίση 45 μοιρών προς τα κάτω και διευκολύνει το υγρό και τη βλέννα να αποβάλλεται).

-Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ακόμα ανεπαρκώς αναπτυγμένο.

 

Είναι αποδεδειγμένο ότι όσο πιο καθαρή είναι η μυτούλα τόσες λιγότερες θα είναι οι ιώσεις και οι ωτίτιδες που θα ταλαιπωρήσουν το μωρό σας.

 

 

Αν το μωρό σας δεν έχει ιδιαίτερο μπούκωμα, φροντίζουμε μία φορά την ημέρα, κάθε βράδυ μετά το μπάνιο του για προληπτικούς λόγους, να καθαρίζουμε τη μυτούλα του. Αν παρουσιάζει μπούκωμα ή πιο έντονο ρουθούνισμα μπορούμε και πιο πολλές φορές την ημέρα, ιδιαίτερα πριν τα γεύματα του ώστε να διευκολύνουμε την σιτισή του.

Ο φυσιολογικός ορός αποτελεί πολύτιµο σύµµαχο για κάθε γονιό στην αντιµετώπιση της ρινικής συµφόρησης και στον καθηµερινό καθαρισµό της µύτης των βρεφών και των µικρών παιδιών. Με το φυσιολογικό ορό, οι βλέννες ρευστοποιούνται µε ήπιο τρόπο και αποµακρύνονται ευκολότερα, αφού υγραίνονται κι έτσι ρέουν προς τα πίσω και τις καταπίνει το μωρό. Με το κεφαλάκι του μωρού ελαφρώς προς τα πίσω, βάζουμε σχεδόν μισή αμπούλα φυσιολογικού ορού, που βρίσκεται στα πλαστικά μπουκαλάκια, στο ρουθουνάκι του ώστε οι εκκρίσεις να παρασυρθούν προς τον ρινοφάρυγγα και να τις καταπιεί. Επίσης, υπάρχουν στο εμπόριο συσκευασίες με φυσιολογικό ορό ή ισότονο θαλασσινό νερό, που χορηγούνται με σπρέι, κατάλληλης δύναμης για τη μικρή ηλικία του μωρού σας. Σε αυτή την περίπτωση, βάζουμε το ρύγχος στο ρουθούνι με προσοχή, να μη τραυματίσουμε τον ευαίσθητο ρινικό βλεννογόνο του μωρού και πιέζουμε το έμβολο.

 

Αν το μωρό σας έχει ιδιαίτερα μπουκωμένη μύτη, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ειδικές συσκευές, που εφαρμόζουν τέλεια στα βρεφικά ρουθουνάκια και οδηγούν σε εύκολο, γρήγορο και ανώδυνο καθαρισµό αναρροφώντας τις ρινικές εκκρίσεις χρησιμοποιώντας, πριν την αναρρόφηση, το φυσιολογικό ορό ώστε να μαλακώσετε τις βλέννες. Αυτές τις συσκευές μπορείτε να τις προμηθευτείτε από τα φαρμακεία και είναι δύο ειδών: 1) Το πουάρ, μια μικρή «μπάλα» με χωνί, που εφαρμόζετε στο ρουθούνι του μωρού και ρουφάει τη μυξούλα προς τα έξω με την υποπίεση που δημιουργείται. 2) Η συσκευή αναρρόφησης που αποτελείται από ένα σωληνάκι που στη μία άκρη του έχει ένα χωνί με φίλτρο που μπαίνει στο ρουθούνι του μωρού και στην άλλη άκρη του είναι το στόμιο του σωλήνα, από το οποίο ρουφάει ο γονιός και οι βλέννες αποβάλλονται από το ρουθούνι και συσσωρεύονται στο ειδικό φίλτρο.

 

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε έναν υγραντήρα στο δωμάτιο τουλάχιστον 1-2 ώρες πριν την ώρα του βραδινού ύπνου, ο οποίος βελτιώνει τον αέρα και βοηθάει στην υγροποίηση των ρινικών εκκρίσεων. Αν δεν έχετε υγραντήρα, μπορείτε να πάρετε το μωρό σας στο μπάνιο, να ανοίξετε το ζεστό νερό, και να καθίσετε μέσα στους ατμούς για περίπου 15 λεπτά, ώστε να υγροποιήσετε τις βλέννες του.

 

Μεγαλώνοντας το μωρό σας θα μάθει να φυσάει σιγά σιγά τη μύτη του, οπότε τα πράγματα θα γίνουν πιο εύκολα!

 

 

Τα αυτάκια των παιδιών είναι από τα πιο ευαίσθητα όργανα του σώματός τους. Τα αυτιά μας διαθέτουν τη λειτουργία του αυτοκαθαρισμού από την κυψελίδα. Η φυσιολογικά παραγόμενη κυψελίδα με τη βοήθεια των μασητικών κινήσεων αποβάλλεται διαρκώς προς τα έξω. Όταν υπερπαράγεται κερί ή παρεμποδίζεται η αποβολή του (π.χ. χρήση μπατονέτας), αυτό συσσωρεύεται και δημιουργείται το βύσμα κυψελίδας, το οποίο πρέπει να αφαιρέσει ο ωτορινολαρυγγολόγος. Οποιοσδήποτε χειρισμός με μπατονέτες ή οτιδήποτε ανάλογο χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό του αυτιού, ιατρικά δεν επιτρέπεται. Η εισαγωγή τους στον έξω ακουστικό πόρο μπορεί να προκαλέσει όχι μόνο συσσώρευση «κεριού», αλλά και διάφορα ατυχήματα, όπως τον τραυματισμό του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου, παραμονή βαμβακιού στον πόρο, διάτρηση τυμπάνου.

 

Μετά το μπάνιο του μωρού σας σκουπίστε τα αυτάκια του εξωτερικά (το πτερύγιο) και απομακρύνετε την κυψελίδα, που φαίνεται έξω – έξω με στεγνό και μαλακό μαντήλι, πετσέτα ή βαμβάκι γυρνώντας το κεφάλι του στο πλάι, ώστε να βγει και το νερό που πιθανόν μπήκε στο αυτί. Κατά το λούσιμο προσπαθήστε να μην μπαίνει σαπούνι και νερό στα αυτιά του. Η υπερβολική υγρασία στον έξω ακουστικό πόρο μαζί με την ύπαρξη μικροτραυματισμών στην περιοχή και την αυξημένη θερμοκρασία είναι παράγοντες που προδιαθέτουν την ανάπτυξη μικροβίων ή μυκητών που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου (Εξωτερική ωτίτιδα).